Obowiązek szkolny i nauki

 

Prawo do nauki jest jednym z podstawowych praw gwarantowanych postanowieniami Konstytucji. Zgodnie z art. 70 „Każdy ma prawo do nauki. Nauka do 18 roku życia jest obowiązkowa”. Sposób wykonywania tego obowiązku (szkolnego i nauki) określa ustawa Prawo oświatowe. Z jej przepisów wynika, że uczniowie zobowiązani są uczęszczać do szkoły podstawowej, a po jej ukończeniu spełniać obowiązek nauki przez uczęszczanie do szkoły ponadpodstawowej.

Obowiązek szkolny

Realizacja obowiązku szkolnego - 3 zasady

1. Nauka jest obowiązkowa do ukończenia 18. roku życia (art. 35 ustawy Prawo oświatowe).
2. Obowiązek szkolny dziecka rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat, oraz trwa do ukończenia szkoły podstawowej, nie dłużej jednak niż do ukończenia 18. roku życia.
3. Obowiązek szkolny spełnia się przez uczęszczanie do szkoły podstawowej publicznej albo niepublicznej.

Obowiązek nauki

Zgodnie z zapisami art. 36 ust. 9 ustawy Prawo oświatowe, po ukończeniu szkoły podstawowej uczeń musi realizować obowiązek nauki.

Realizacja obowiązku nauki - 2 zasady

Obowiązek nauki spełnia się przez:

1. uczęszczanie do publicznej lub niepublicznej szkoły ponadpodstawowej;
2. realizowanie, zgodnie z odrębnymi przepisami, przygotowania zawodowego u pracodawcy.

Uczeń, który ukończył szkołę ponadpodstawową przed ukończeniem 18 roku życia, może również spełniać obowiązek nauki przez uczęszczanie:

1. do szkoły wyższej lub
2. na kwalifikacyjne kursy zawodowe.

Zadania rodziców

Na podstawie art. 40 ustawy Prawo oświatowe rodzice dziecka podlegającego obowiązkowi szkolnemu są obowiązani do:

1. dopełnienia czynności związanych ze zgłoszeniem dziecka do szkoły;
2. zapewnienia regularnego uczęszczania dziecka na zajęcia szkolne;
3. zapewnienia dziecku warunków umożliwiających przygotowywanie się do zajęć;
4. informowania, w terminie do dnia 30 września każdego roku, dyrektora szkoły podstawowej, w obwodzie której dziecko mieszka, o realizacji obowiązku szkolnego spełnianego w sposób określony w art. 36 ust. 10 lub 11 (za granicą).

Ponadto rodzice dziecka podlegającego obowiązkowi nauki, na żądanie wójta gminy (burmistrza, prezydenta miasta), na terenie której dziecko mieszka, są obowiązani informować go o formie spełniania obowiązku nauki przez dziecko i zmianach w tym zakresie.

Niespełnianie obowiązku szkolnego i nauki

Art. 42 ustawy stanowi, iż niespełnianie obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki podlega egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Przez niespełnienie obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki należy rozumieć nieusprawiedliwioną nieobecność w okresie jednego miesiąca na co najmniej 50% obowiązkowych zajęć.

Egzekwowanie obowiązku szkolnego i nauki

W świetle art. 20 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji organem egzekucyjnym w zakresie egzekucji administracyjnej jest właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego. Oznacza to, że na podstawie art. 120 § 2 ustawy na ustawowego przedstawiciela dziecka, które nie wywiązuje się z obowiązku szkolnego lub nauki, może być nałożona grzywna w celu przymuszenia do spełniania ciążącego na nim obowiązku.